This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution License which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited.
Maritime Faculty, Kotor, Montenegro, University of Montenegro , Podgorica , Montenegro
University of Montenegro, Maritime Faculty, Kotor, Montenegro, University of Montenegro , Podgorica , Montenegro
University Mediteran , Podgorica , Montenegro
University Mediteran , Podgorica , Montenegro
Poistovjećivanje baznih teorijskih šema (kao slika realne stvarnosti) s ideološkim doktrinama (kao subjektivnih slika stvarnosti) uvijek je krilo brojne opasnosti, a često je dovodilo i do katastrofalnih posljedica, koje su ponekad bile vidljive golim okom. Postsocijalistička tranzicija je dobar primjer za navedenu tvrdnju. Predmet ovog rada je objašnjenje velikog raskoraka između modela neoliberalne retorike i uspostavljene kvazi-neoliberalne stvarnosti, koji je preko alternativnih
institucija nanio ogromnu štetu narodima i državnim resursima u državama u kojima je primjenjivan. Monističke neoliberalne instrumentalizacije i institucionalne improvizacije i operacionalizacije su, na žalost, još uvijek prisutne u nekim državama tranzicije, posebno u regionu Jugoistočne Evrope (JIE). One se manifestuju u teorijskoj ravni u apologetskim elaboracijama, a u praksi u raznim kvazioblicima sociopatološkog tipa. Cilj ovog rada je a) da ukaže na potrebu usaglašavanja interesa vlasti i biznis elita s interesima društva u razmatranim državama, s aspekta realnog djelovanja raznih vrsta institucija (formalnih, neformalnih i alternativnih) i b) da pokuša objasniti način na koji je totalna dominacija politike nad svim oblastima života i rada je onemogućila realnu demokratizaciju i institucionalizacuju, a samim tim društveni i ekonomski razvoj. Pri tome se polazi od dvije hipoteze: prva, epicentar svih problema postsocijalističke tranzicije bio je u institucionalnom vakuumu, koji se vremenom pretvorio u institucionalni nihilizam, sa izrazito nepovoljnom svojinskom strukturom kao njegovom ključnom komponentom, i druga, u uslovima institucionalnog nihilizma (koji se realizuje preko alternativnih institucija) se ne mogu kreirati ni realizovati konzistentna razvojna strategija ni uspješna ekonomska politika. Korišćenjem standardnih metoda ekonomske nauke i društvenih nauka, israživanje u ovom radu je pokazalo da su strukture vlasti u cijelom postsocijalističkom periodu namjerno održavale i reprodukovale institucionalni nihilizam i forsirale alternativne institucije.
istitucije, alternativne institucije, neoliberalizam, tranzicija, države bivše Jugoslavije.
The statements, opinions and data contained in the journal are solely those of the individual authors and contributors and not of the publisher and the editor(s). We stay neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and institutional affiliations.
